Chopina nie trzeba nikomu przedstawiać. Dosłownie nikomu – jego imię i nazwisko jest znane na całym świecie, a jego utwory są grane i odtwarzane we wszystkich krajach. Fryderyk Chopin był kimś, kogo dzisiaj nazwalibyśmy megagwiazdą i dziecięcym geniuszem – wypełniał sale koncertowe już od najmłodszych lat. Przyjrzyjmy się bliżej jego życiu, a przede wszystkim – twórczości.

Fryderyk Chopin – wszystko, co musisz wiedzieć

Chopin był Polakiem, jakby ktoś jeszcze miał wątpliwości – choć jego ojciec z pochodzenia był Francuzem. Urodził się w Żelazowej Woli w roku 1810 (choć nie ma zgodności co do tego, którego dnia – był to albo 22 luty, albo 1 marca). Podobno mały Fryderyk przyszedł na świat, gdy nieopodal jego ojciec, Mikołaj, grał na skrzypcach.

Zaraz po urodzeniu Fryderyka, jego rodzina przeniosła się do Warszawy (mieszkali na Krakowskim Przedmieściu, w nieistniejącej już kamienicy), a po narodzinach mlodszej siostry Fryderyka, Izabeli, przenieśli się do mieszkania w pałacu Saskim.

Już w wieku czterech lat Chopin zaczął uczyć się grać na fortepianie – początkowo uczyła go jego  mama, a następnie pobierał lekcje u kolejnych nauczycieli. Fryderyk był dzieckiem wybitnym – szybko nauczył się techniki gry i grywał utwory Bacha, Haydna, czy Mozarta.

Chopin szybko zaczął też komponować – pierwsze drobne utwory napisał jeszcze zanim skończył siedem lat! Pierwszy utwór wydano drukiem (Polonez g-moll) już w 1817 roku. Rok później odbył się pierwszy publiczny koncert Chopina w pałacu Radziwiłłów.

W przeciągu wieczora grał na fortepianie młody Chopin, dziecię w ósmym roku życia, obiecujące jak twierdzą znawcy, zastąpić Mozarta.

wpis w pamiętniku Aleksandry Tarczewskiej

Poza talentem muzycznym, Fryderyk sprawnie posługiwał się też piórem i pisał piękne listy – dzięki czemu teraz tak wiele wiemy o jego życiu i o nim samym.

Gdy Fryderyk dorósł pojawiły się pierwsze uczucia – za jego pierwszą miłość uważa się śpiewaczkę Konstancję Gładkowską. Lata wczesnej dorosłości upłynęły mu na komponowaniu i zwiedzaniu ojczyzny, a także wycieczkach zagranicznych, na przykład do Wiednia.

W 1830 roku, gdy miał 20 lat, na zawsze pożegnał się z Polską (i z Konstancją Gładkowską) i wyjechał do Paryża.

We Francji Chopin oddawał się komponowaniu, nauczaniu gry na fortepianie i szeroko pojętym „obracaniu się” w muzycznych kręgach – nawiązał serdeczne przyjaźnie z wybitnymi kompozytorami tamtych czasów, jak np. z Franciszkiem Lisztem, czy Hectorem Berliozem, a także z Polakami na emigracji (m.in. Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid).

Wśród uczniów Chopina znaleźni się między innymi księżniczka de Noailles, księżna de Chimay i de Beauvau, baronowa Rothschild, hrabina Peruzzi i Delfina Potocka.

Przyszedł czas na nowe miłości – Fryderyk zaręczył się z Marią Wodzińską, jednak (podobno z powodu chorowitości Chopina) do ślubu nie doszło. Chwilę później poznał i nawiązał związwek z George Sand, starszą od siebie kobietą o dominującym charakterze, która opiekowała się nim w trudnych latach choroby.

Chopin chorował bardzo poważnie, był słaby i miał objawy gruźlicy, choć po latach zaczęto spekulować, że być może to wcale nie była gruźlica, a mukowiscydoza – genetyczna choroba o podobnych objawach. Przed samą śmiercią Chopina związek z George Sand się rozpadł, co dodatkowo negatywnie wpłynęło na jego zdrowie. 

W 1849 roku Chopin zmarł w otoczeniu kilku najbliższych osób. Po śmierci jego ciało otwarto i wyjęto serce, które jest pochowane w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Ciało kompozytora spoczywa na Paryskim cmentarzu Père-Lachaise.

• Kompozytor żył zaledwie 39 lat (1810-1849).
• Chopin nie miał własnych dzieci.
• Fryderyk Chopin nigdy się nie ożenił, choć przez kilka miesięcy był zaręczony z Marią Wodzińską.
• Ciało Chopina pochowano na cmentarzu w Paryżu, a jego serce przewieziono i pochowano w Warszawie.

Muzyka Chopina

Polonezy

To utwory oparte na tradycyjnym tańcu, polonezie. Mają dostojny charakter, umiarkowane tempo i metrum 3/4.

Chopin napisał 16 polonezów. Najpopularniejszymi z nich są prawdopodobnie polonez A-dur (którego pierwsze takty są sygnałem radiowej Jedynki Polskiego Radia) i polonez As-dur (zwany Heroicznym).

Mazurki

Nawiązują do tradycyjnej muzyki mazowsza. Mają nieparzyste metrum, synkopowany rytm i akcenty położone na drugiej lub trzeciej części taktu. Chopin napisał 57 mazurków.

Nokturny

To krótkie utwory, bardzo liryczne i nastrojowe, inspirowane nastrojem ciemnej nocy.

Inne utwory i ciekawostki o Fryderyku Chopinie:

• Chopin pisał Scherza, a w słynnym Scherzo h-moll op. 20 można usłyszeć cytat muzyczny z kolędy „Lulajże, Jezuniu”
• Fryderyk Chopin skomponował 19 pieśni na głos z towarzyszeniem fortepianu – szczególnie znana jest pieśń „Życzenie”, której uczą się śpiewać dzieci w niektórych szkołach,
• Kompozytor pisał etiudy, które z założenia są utworami tworzonymi do celów pedagogicznych – cwiczenia techniki pianistycznej. Fryderyk Chopin zrobił ze swoich etiud prawdziwe arcydzieła, a nie nudne ćwiczenia, czego przykładem jest np. słynna Etiuda Rewolucyjna.
• Twórczość Chopina jest uznawana na całym świecie, a także wpływała i inspirowała wielkich kompozytorów żyjących po nim, takich jak Richard Wagner, Robert Schumann, Franciszel Liszt, Claude Debussy i innych.
• Od 1927 roku w Warszawie organizowany jest Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, na którym są wykonywane wyłącznie utwory tego kompozyora.
• Chopin został wspomniany w słynnym radiowym hicie Paula Mazzoliniego (zwanego Gazebo) pod tytułem „I like Chopin”
• Życie Chopina stało się inspiracją wielu filmów, w tym niemieckiego „Nokturny miłości”, „A song to remember” z 1945 roku nominowanego do Oscarów w 6 kategoriach, czy polskiego „Chopin. Pragnienie miłości” w którym w rolę kompozytora wcielił się Piotr Adamczyk.
• W Warszawie znajduje się nowoczesne Muzeum Fryderyka Chopina w w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina – jest to największe centrum chopinowskie na świecie.