Wiele osób, które chcą zacząć grać na instrumencie klawiszowym, szybko napotykają pierwszy problem – jaki instrument wybrać? Czym się różnią keyboard, pianino i fortepian? A może to jedno i to samo?

Fortepian – król klawiszy

Pierwszy na tapet weźmy fortepian, uważany za „najpoważniejszy”. To, jak wygląda fortepian, możesz zobaczyć na zdjęciu powyżej.

Pierwsze wzmianki o fortepianie pochodzą z końca XVI wieku. Wbrew pozorom fortepian nie od razu skradł serca muzyków! Na przykład Jan Sebastian Bach, choć zapoznał się z tym instrumentem, to nie był nim szczególnie zainteresowany. Bliższy były mu klawesyn i organy.

Fortepian to bardzo duży instrument. Choć istnieją różne rodzaje fortepianów (od najmniejszych – gabinetowych, po największe – koncertowe), to żadnego fortepianu nie zakwalifikujemy do „kieszonkowych”. Ich wielkość waha się od 1,5 do nawet ponad 3 metrów długości!

Gra na fortepianie daje ogromne możliwości. Możemy powiedzieć, że są proporcjonalne do wielkości instrumentu. 

Współczesne fortepiany standardowo mają rozpiętość 88 klawiszy (co daje 7 i ¼ oktawy). Większą rozpiętość mają tylko organy (do 10 oktaw, czyli tylu, ile jest w stanie rozróżnić ludzki słuch).

Choć w szkołach muzycznych i na akademiach naucza się gry na fortepianie, to uczniowie i studenci ćwiczą grę często na pianinach. Dzieje się tak głównie ze względu na wielkość i cenę instrumentu (no bo jak tu postawić fortepian do ćwiczeń w pokoju dziecka?).

Zalety fortepianu

• największe możliwości (np. oddania emocji grającego) – ma pełną klawiaturę, pedały, a także dużą czułość na dynamikę gry
• szlachetny, imponujący instrument
• piękne, naturalne brzmienie

Wady fortepianu

• bardzo duży (trudno byłoby go zmieścić w większości mieszkań i domów)
• bardzo drogi (nowe fortepiany kosztują od kilkudziesięciu tysięcy złotych w górę)
• trzeba o nie dbać – regularnie stroić, unikać przenoszenia, zapewnić odpowiednią wilgotność i temperaturę powietrza

Pianino – mniejszy brat fortepianu

Pianino ma wiele cech wspólnych z fortepianem, choć jak już widzisz na zdjęciu powyżej, jest zdecydowanie mniejsze.

Pianino jest młodszym bratem fortepianu, a powstało właśnie po to, by umożliwić grę szerszemu gronu ludzi. Pianina są znacznie tańsze i mniejsze, dlatego od XIX wieku zaczęły pojawiać się w domach.

Zalety pianina

• mniejsze niż fortepian, znajdzie się na nie miejsce w większości domów
• tańsze niż fortepian (nowe pianino niezłej jakości można kupić za kilka tysięcy, a używane jeszcze taniej)
• standardowej wielkości pianino ma pełną klawiaturę i pedały, a także jest czułe na dynamikę gry

Wady pianina

• choć jest dużo mniejsze i tańsze od fortepianu – dalej może być obciążeniem dla mieszkania i portfela
• trzeba o nie dbać – regularnie stroić, unikać przenoszenia, zapewnić odpowiednią wilgotność i temperaturę powietrza

Keyboard – cyfrowa era muzyki

Keyboard (czyli dosłownie „klawiatura”) to instrument elektryczny – w przeciwieństwie do tradycyjnego fortepianu i pianina, do gry na keyboardzie niezbędny jest prąd!

Keyboard to wymysł XX wieku. Dzięki temu, że dźwięk jest wzmacniany elektronicznie (a nie przez rezonans jak w pianinie i fortepianie), ten instrument może być dużo mniejszy, lżejszy i tańszy.

Zalety keyboardu

• najtańsze rozwiązanie
• jest bardzo wygodny – mały i lekki, zatem można go przenosić
• można uzyskać dodatkowe efekty za sprawą wbudowanych opcji (np. różne brzmienia, automatyczny podkład, wgrane lekcje, nagrywanie)
• można podłączyć do komputera i rozszerzyć o dodatkowe opcje
• można podłączyć słuchawki i nie przeszkadzać innym podczas ćwiczeń

Wady keyboardu

• wiele osób uważa, że to nie jest „prawdziwy” instrument
• brakuje dynamicznej klawiatury (co ogranicza oddawanie emocji i dynamiki gry) – to znaczy, że niezależnie jak mocno naciśniesz klawisz, dźwięk będzie taki sam (zależny od ustawionej głośności) – w pianinie i fortepianie głośność zależy od siły uderzenia w klawisz
• wymaga podłączenia do prądu

A może pianino cyfrowe?

Nie wspomniałem o jeszcze jednej, bardzo popularnej opcji. Jest to pianino cyfrowe, czyli coś, co ma cechy pianina oraz keyboardu. 

Pianino cyfrowe to taki odpicowany keyboard (wygląda niemal identycznie). Choć jest instrumentem elektronicznym, to ma ważoną klawiaturę (czułą na dynamikę gry).

Dodatkowo w pianinach cyfrowych jest dostępna opcja pedalizacji, czyli można podłączyć pedały i używać ich do gry.

Pianino cyfrowe, choć zwykle nieco droższe i cięższe od keyboardów, są fajnym rozwiązaniem, bo łączą najważniejsze cechy keyboardu (cena, wygoda) i tradycyjnych pianin lub fortepianów (brzmienie, ważona klawiatura, wrażliwość na dynamikę gry).

Podsumowanie, czyli co wybrać do nauki gry?

Wybór należy do Ciebie! 🎹

Jeśli zależy Ci na „naturalnym”, tradycyjnym instrumencie – najlepsze będzie pianino.

Jeśli masz mocno ograniczony budżet, chcesz pobawić się muzyką i zobaczyć, czy w ogóle Ci się spodoba gra na klawiszach – odpowiedni będzie keyboard.

Jeśli masz ograniczony budżet lub często się przeprowadzasz, a zależy Ci na „porządnej” nauce gry (uwzględniając m.in. dynamikę) – pomyśl o pianinie cyfrowym.

Niezależnie od tego, jaką klawiaturę sprawisz sobie do nauki – serdecznie zapraszam Cię na mój darmowy kurs dla początkujących PIANINO OD ZERA!