Nie dość, że w grze na pianinie potrzebne są dwie ręce, to jeszcze dochodzą do tego nogi! Zwariować można 😅 Nic się nie martw – zaraz powiem Ci wszystko, co musisz wiedzieć, żeby pedały w pianinie Cię nie stresowały, tylko ulepszały brzmienie tego, co grasz.
Pedały w pianinie i fortepianie
Po pierwsze – ile pedałów ma pianino? Zarówno w fortepianie, jak i pianinie w znajdziemy dwa lub trzy pedały. Zacznijmy od lewej strony!
Soft pedal (una corda) – ten pedał jest odpowiedzialny za tłumienie (wyciszanie) granych dźwięków. W praktyce polega na tym, że cała klawiatura instrumentu przesuwa się o małą odległość w prawo – dzięki temu młoteczek uderza w tylko jedną strunę (stąd nazwa una corda), a nie jak zwykle – w trzy. W efekcie uzyskujemy cichszy i miększy dźwięk.
Sostenuto – najmniej popularny pedał (a czasem w ogóle go nie ma). Jego zadaniem jest wydłużanie dźwięków zagranych przed jego wciśnięciem. Pedał „zapamiętuje” i wydłuża te dźwięki, a wszystkie kolejne grane brzmią „normalnie”.
Sustain (damper) – najpopularniejszy, najczęściej wykorzystywany pedał. Jego zadaniem jest wydłużenie czasu trwania dźwięków (tych, które naciśniemy już w trakcie naciskania samego pedała). W praktyce pedał unosi tłumiki, dzięki czemu struny dłużej wybrzmiewają. Jest bardzo przydatny, bo pozwala na łagodne połączenie dźwięków i uzyskanie bardziej płynnego efektu gry.
Pedały w pianinie cyfrowym i keyboardzie
W instrumentach elektronicznych najczęściej mamy do czynienia tylko z pedałem sustain – wydłużającym czas trwania dźwięku. Oczywiście nie podnosi on wtedy żadnych tłumików, bo efekt wydłużenia jest zaprogramowany cyfrowo.
Pedały w pianinie cyfrowym lub keyboardzie są dołączone do zestawu, albo sprzedawane osobno – podłącza się je do sprzętu za pomocą kabla.
Jeśli zastanawiasz się, czy dokupić sobie pedał sustain do swojego cyfrowego instrumentu – szczerze Cię do tego zachęcam! Ten z pozoru mały gadżet potrafi znacznie poprawić brzmienie granego przez nas utworu i daje wiele nowych możliwości.
Kiedy używać pedałów podczas gry?
Korzystanie z pedałów, podobnie jak korzystanie z klawiszy, wymaga praktyki. Aby pedał dodał utworowi uroku, trzeba korzystać z niego z wyczuciem.
Pedału nie należy się bać – jego brak może skutkować pustym i nudnym brzmieniem utworu. Jednak nadmiar pedału może za to sprawić, że wszystkie dźwięki zleją się w jeden wielki… hałas!
W muzyce rozrywkowej pedał zazwyczaj używamy wtedy, gdy zmienia się akord, zaczyna się nowa fraza lub następuje inna znacząca zmiana. Puszczamy go wtedy, gdy ten akord, fraza lub inna zmiana się kończy, aby muzyka brzmiała klarownie i nie zlewała wszystkiego w niezrozumiały szum. Zachęcam Cię do samodzielnego eksperymentowania z tym kiedy nacisnąć i kiedy puścić pedał sustain, aby utwór brzmiał lepiej.
Nauka “na ucho” najszybciej pozwoli Ci wypracować naturalne wyczucie i nie będziesz musiał zastanawiać się za każdym razem, kiedy warto wcisnąć lub puścić pedał.
W muzyce klasycznej użycie pedału wiąże się z dużo większą liczbą zasad i wymaga precyzji.
Po pierwsze – użycie pedału może (ale nie musi) być oznaczone w nutach. W takim przypadku naciśnięcie pedału będzie oznaczone zazwyczaj ozdobną literą „P” lub „Ped”. Puszczenie pedału zwykle oznacza się gwiazdką.
Jak używać pedału sustain podczas gry?
Wiesz już, który moment utworu opatrzyć chcesz wzmocnieniem w postaci pedału sustain? W takim wypadku:
- Najpierw wciśnij klawisze, a odrazu po tym wciśnij pedał (z wyczuciem, to sztuka, a nie wyścigi F1 😅)
- Trzymając klawisze zagraj następny akord lub fragment melodii i znowu szybciutko odpuść i wciśnij pedał.
- Ćwicz, aż nabierzesz płynności.
Kilka rad zawarłem też w tym shorcie na YouTube ⬇️
Precyzyjne i delikatne używanie pedału do jedna z umiejętności składających się na grę na instrumencie. Pamiętaj, że tak, jak wszystkie inne umiejętności, wymaga praktyki, aby wychodziło dobrze!
Jeśli zaczynasz uczyć się grać na pianinie lub masz dopiero taki zamiar – serdecznie zapraszam do mojego DARMOWEGO kursu i kanału YouTube!
