W tym wpisie skupimy się na praktycznej wiedzy jak grać akordy na pianinie lub keyboardzie. Pokażę Ci, jak w łatwy sposób nauczyć się wygodnie grać akordy na pianinie i jak dalej ćwiczyć tę ważną umiejętność.
Wydaje Ci się, że sama melodia grana prawą ręką brzmi “sucho” i bez wyrazu? Zastanawiasz się, czym można wypełnić brzmienie? Przydadzą Ci się akordy na pianino!
W tym wpisie dowiesz się czym są akordy w muzyce, do czego nam się przydadzą – a nawet nauczysz się je samodzielnie budować i grać!
Co to są akordy?
Akord to współbrzmienie co najmniej trzech różnych dźwięków.
Można zatem stwierdzić, że już przez samo bezładne położenie przedramienia na klawiaturze fortepianu wybrzmi nam jakiś akord.
W teorii muzyki istnieje całe mnóstwo akordów o różnej budowie. Dzisiaj będą nas interesować te najprostsze i najpowszechniej stosowane – czyli trójdźwięki.
Jak sama nazwa wskazuje, trójdźwięk to akord składający się z dokładnie trzech różnych dźwięków.
Akordy możesz grać harmonicznie (przyciskając wszystkie klawisze na raz) lub melodycznie (gdy dźwięki będą następowały po sobie).
Budowa akordu
To, w jaki dokładnie sposób zbudujemy akord będzie określało jego charakter.
Trójdźwięki możemy podzielić na durowe, molowe, zmniejszone i zwiększone.
Nazwa akordu pochodzi od jego pierwszego, najniższego dźwięku (tzw. prymy) i jego rodzaju, np. C-dur, a-mol, Es zwiększone.
Pryma, tercja i kwinta
Najprostszy akord, czyli trójdźwięk, składa się z trzech elementów: prymy, tercji i kwinty.
Pryma akordu, to jej podstawa. To właśnie od składnika prymy akord bierze swoją nazwę.
Tercja akordu, to dźwięk oddalony o tercję (małą lub wielką) od prymy (poruszając się w górę).
Kwinta akordu, to dźwięk oddalony o kwintę od prymy i o tercję od tercji.
Bardziej rozbudowane akordy mogą mieć więcej składników – kolejne to septyma i nona. Nimi na razie nie będziemy się zajmować.
Tercja mała i tercja wielka
Do budowy akordów będziesz potrzebował dwóch interwałów – tercji małej i tercji wielkiej.
Interwał to odległość między dwoma dźwiękami. Najmniejszy interwał, czyli najmniejsza odległość między dwoma dźwiękami to półton. Między każdym klawiszem w keyboardzie lub pianinie znajduje się dokładnie odległość półtonu.
Tercja mała (ang. minor third) składa się z trzech półtonów.
Tercja wielka (ang. major third) składa się z czterech półtonów.
Akord durowy
Akordy durowe często określane są jako wesołe i dynamiczne. Akord durowy składa się z tercji wielkiej i tercji małej.
Jeżeli więc chciałbyś zbudować akord C-dur musisz zlokalizować dźwięk “c” następnie pójść o tercję wielką do góry, a potem jeszcze o tercję małą do góry.
W ten sposób powstanie trójdźwięk zbudowany z dźwięków c, e i g – czyli właśnie C-dur.
Akord molowy
Akord molowy (często określany jako smutno brzmiący) tercje ułożone są w odwrotnej kolejności. Najpierw występuje tercja mała, a potem tercja wielka (3 półtony + 4 półtony).
Jeśli zechcemy zbudować akord c-moll, to najpierw udamy się o tercję małą, a potem tercję wielką. Będą to dźwięki c, es i g.
Akordy zmniejszone i zwiększone – akordy o innym brzmieniu
Pozostały nam jeszcze trójdźwięki nieużywane już tak często w muzyce popularnej, jak akordy durowe i molowe. Mimo to, ich znajomość może stać się przydatna.
Mowa o trójdźwięku zmniejszonym, złożonym z dwóch tercji małych (3 półtony + 3 półtony)…
…i trójdźwięku zwiększonym złożonym z dwóch tercji wielkich (4 półtony + 4 półtony).
Jak zapisuje się akordy na pianino?
Pewnie zastanawiasz się, w jaki sposób zapisuje się poszczególne akordy. Często można robić to na kilka sposobów!
Jeśli chodzi o nazwy akordów, to opcje są następujące (tu również za podstawę dla uproszczenia weźmiemy dźwięk C):
- akord durowy: C
- akord molowy: Cm lub C- (USA), c lub cm (Polska)
- akord zmniejszony: Cdim lub C°
- akord zwiększony: Caug lub C+
Jeśli natomiast chodzi o zapis nutowy, to na pięciolini pokazane będą nuty odpowiadające kolejnym składnikom akordu. Często nuty będą zapisane jedna nad drugą – co oznacza, że mają być grane razem.
Ćwiczenie pierwsze
Na początek skupmy się na trójdźwiękach, które możemy utworzyć tylko na białych klawiszach.
W tym ćwiczeniu akordy na pianinie będziemy grali tylko prawą ręką według następującego schematu (zaczynając od C) – pierwszy dźwięk akordu (pryma), drugi dźwięk akordu (tercja), trzeci dźwięk akordu (kwinta), następnie jeszcze raz tercja i pryma a na końcu wszystkie dźwięki akordu razem.
I z powrotem…
Wszystkie ćwiczenia z tego wpisu zaprezentowałem też w darmowym wideo na moim kanale YouTube. Zapraszam do obejrzenia ⬇️
Ćwiczenie drugie
Jeżeli opanujesz powyższe wprawki, możesz dodać lewą rękę, która będzie grała dźwięki podstawowe kolejnych akordów (prymy).
Tym razem będziemy liczyć do sześciu.
I wracamy.
Granie akordów chromatycznie
Po opanowaniu ćwiczeń z trójdźwiękami zbudowanymi na białych klawiszach, możemy przejść do kolejnych, w których wykorzystamy wszystkie dwanaście dźwięków.
Będziemy tworzyć akordy chromatycznie, czyli każdy ze składników podwyższać lub obniżać o pół tonu. Zanim przejdziemy do ćwiczeń, stwórzmy akord Cis-dur (lub Des-dur), odległy o pół tonu od akordu C-dur.
Jak widzisz, nie ma w tym nic skomplikowanego – wystarczy każdy palec przenieść w odpowiednią stronę na sąsiedni klawisz.
Przejdźmy zatem do kolejnych ćwiczeń, podobnych do zaproponowanych wcześniej. Najpierw skupmy się na prawej ręce.
A teraz dochodzi lewa…
Pamiętaj, aby nie zaczynać od zawrotnego tempa. Za każdym razem, kiedy podejmujesz się nauki nowego utworu, graj na tyle powoli, żeby móc przemyśleć każdy swój ruch.
A więc chcesz grać akordy na pianinie? 🧐
Pamiętaj, że nauka gry na pianinie jest wymagająca dla naszego mózgu i każdy przyswaja te umiejętności w różnym tempie.
Jeżeli chcesz nauczyć się grać na pianinie, koniecznie weź udział w moim DARMOWYM kursie “Pianino od zera”. Przeprowadzę Cię w nim po wszystkich najważniejszych zagadnieniach.
Pamiętaj – nie zniechęcaj się! Szybko zobaczysz, że ćwiczenia, które teraz są dla Ciebie wyzwaniem, lada chwila będą tylko rozgrzewką. Powodzenia! 💪🏻
