Po co nam klucz wiolinowy? Czy to jedyny klucz w muzyce? Jak go poprawnie zapisać? 🎼 Wszystkiego dowiesz się poniżej!
Czy klucz wiolinowy jest jedynym kluczem?
Znaczek, który zawsze powinien rozpoczynać zapis na pięciolinii to klucz muzyczny – czyli symbol, który wyznacza położenie dźwięków na pięciolinii.
To właśnie dzięki kluczom muzycznym wiemy, na której linii lub polu leżą konkretne dźwięki! To znaczy, że bez klucza na początku pięciolinii nie możemy mieć pewności, czy kropka na drugiej od dołu linii faktycznie oznacza dźwięk „g” (inaczej: sol), czy może zupełnie inny dźwięk. To klucz określa, jak odczytywać wszystkie położone za nim dźwięki.
W muzyce mamy trzy grupy kluczy muzycznych, w których znajdziemy łącznie aż dziewięć kluczy!
Spokojnie! Nie musisz uczyć się ich wszystkich. 5 z nich ma znaczenie raczej historyczne, w użyciu funkcjonują głównie cztery z nich – a jeżeli chcesz grać na pianinie lub keyboardzie, to dobrze musisz znać tylko dwa!
Rodzaje kluczy muzycznych
Pierwsza grupa to klucze G, które wskazują nam, gdzie dokładnie znajduje się dźwięk „g” nazywany też „sol”.
W tej grupie znajdują się dwa klucze – dobrze znany Ci nawet ze szkoły podstawowej klucz wiolinowy oraz klucz dyszkantowy, który wygląda dokładnie tak samo, tylko jego środek jest położony dwa dźwięki niżej.
Klucz wiolinowy wygląda, tak jak wygląda, bo wziął się od stylizowanej literki „G”. Środek jego zawijasa pokazuje, gdzie leży dźwięk g (sol).
Druga grupa to klucze F. Wyglądają jak pół serca z dwoma kropkami – to właśnie te kropki wskazują, gdzie na pięciolinii umiejscowiony będzie dźwięk „f”, zwany też „fa”. W tej grupie mamy bardzo ważny dla pianistów klucz basowy, a także klucz barytonowy i klucz subbasowy.
Ostatnia, trzecia grupa, to klucze C, pokazujących położenie dźwięku „c”, inaczej nazywanego „do”. Wyglądają trochę jak fikuśnie zapisana litera B – między jej brzuszkami znajduje się właśnie dźwięk „c”. W tej grupie znajdziemy klucz sopranowy, mezzosopranowy, altowy i tenorowy.
W użyciu obecnie znajdziemy głównie klucze: wiolinowy, basowy, altowy i tenorowy.
Klucze muzyczne do gry na pianinie i keyboardzie
Jeśli chcesz nauczyć się grać z nut na pianinie lub keyboardzie, warto poznać na wylot ułożenie dźwięków na pięciolinii w kluczu wiolinowym i kluczu basowym.
Najczęściej (ale z drobnymi wyjątkami), prawą ręką będziesz grał w kluczu wiolinowym, a lewą w kluczu basowym. Spokojnie! Choć na początku położenie dźwięków może się mylić, w praktyce szybko nauczysz się sprawnie odczytywać i grać potrzebne dźwięki.
Mojego szybkiego sposobu na zapamiętanie kolejności dźwięków i wszystkich podstaw gry na pianinie lub keyboardzie możesz nauczyć się w DARMOWYM kursie 🙂 Kliknij obrazek poniżej!
Po co w muzyce tak dużo kluczy?
Instrumenty oraz głos ludzki mają różne rejestry – trudno zmieścić na takiej samej pięciolinii bardzo niską partię kontrabasu i bardzo wysokiego głosu żeńskiego, czyli sopranu. Musielibyśmy posługiwać się nie pięciolinią, a na przykład piętnastolinią, a to byłoby bardzo nieczytelne!
Dlatego wymyślono, że schemat pięciolinii będzie wspólny dla wszystkich, tylko będziemy „przesuwać” położenie dźwięków, w zależności od tego, które są danemu muzykowi najbardziej „potrzebne”.
Klucz wiolinowy używany jest do wysokich głosów (żeńskich), instrumentów, które brzmią wysoko (np. skrzypce, flet) i wysokie partie instrumentów klawiszowych (np. fortepianu, akordeonu).
Klucz basowy służy niskim dźwiękom (granym na klawiszach, ale też na wiolonczeli, puzonie, czy fagocie) i niskim głosom (męskim).
Klucz altowy służy głównie altówkom, a klucz tenorowy wykorzystuje się do wysokich partii np. wiolonczelistów, czy puzonistów.
Reszta kluczy już nie jest wykorzystywana, ale wciąż można na nie natrafić w starych zapisach nutowych, na przykład z okresu baroku.
Jak poprawnie zapisać klucz wiolinowy?
Aby zapisać klucz wiolinowy, zacznij od kropki dokładnie na drugiej linii od dołu. Następnie wykonaj zawijas dookoła, pętelkę na górę i laseczkę w dół… Gotowe!
Brzmi skomplikowanie? Spokojnie! Wystarczy trochę poćwiczyć i szybko wejdziesz we wprawę!
Masz wrażenie, że wychodzi Ci brzydko lub krzywo? Nie przejmuj się! W ramach ciekawostki na zakończenie zobacz sobie, jak wyglądały klucze wiolinowe wielkich kompozytorów.
